Mục tiêu bài học
- Hiểu rõ bản chất của ChatGPT (nó không “biết hết”, nó là mô hình dự đoán ngôn ngữ)
- Biết cách truy cập và sử dụng ChatGPT đúng cách
- Nhận ra rằng chất lượng đầu ra phụ thuộc vào đầu vào (prompt)
1. ChatGPT là gì?
- ChatGPT là một mô hình ngôn ngữ AI được huấn luyện bởi OpenAI
- Nó không “hiểu” như con người, mà dự đoán từng từ tiếp theo dựa vào ngữ cảnh
- Nó không kết nối internet trực tiếp, nhưng được huấn luyện trên lượng dữ liệu khổng lồ
- Có thể tạo ra văn bản, tóm tắt, trả lời, viết code, sáng tác thơ, lên kế hoạch,…
2. Giao diện và cách truy cập
Truy cập tại: https://chat.openai.com
Có 2 phiên bản:
- Free: dùng GPT-3.5
- Plus (có phí): dùng GPT-4 với khả năng tốt hơn, chính xác hơn, nhanh hơn
Giao diện cơ bản gồm:
- Thanh nhập nội dung (Prompt)
- Cửa sổ hiển thị cuộc trò chuyện
- Sidebar quản lý các cuộc hội thoại đã lưu
3. Các kiểu đầu vào (Prompt) cơ bản
Loại prompt | Ví dụ | Kết quả |
---|---|---|
Hỏi – Đáp | “Thuyết trình là gì?” | Định nghĩa + giải thích |
Viết nội dung | “Viết một bài Facebook về việc học tiếng Anh mỗi ngày” | Đoạn content hoàn chỉnh |
Liệt kê | “Liệt kê 5 kênh YouTube giúp học marketing” | Danh sách |
So sánh | “So sánh Canva và Photoshop” | Bảng/đoạn văn so sánh |
Giả định | “Nếu bạn là giáo viên, bạn sẽ dạy bài này thế nào?” | Câu trả lời sáng tạo |
4. Mẹo để prompt tốt hơn
- Rõ ràng, cụ thể
⟶ Không phải “Viết bài đi” → Mà là “Viết một caption Facebook vui nhộn về cà phê sáng thứ 2” - Đưa ngữ cảnh: đối tượng đọc là ai, mục đích gì
- Nếu chưa ưng, có thể yêu cầu: “Rút gọn”, “Viết lại sáng tạo hơn”, “Thêm ví dụ cụ thể”
- Có thể ra lệnh theo vai trò:
⟶ “Bạn là một chuyên gia marketing, hãy viết bài…”
5. Giới hạn và lưu ý
- ChatGPT không phải Google, không nên hỏi “tin tức hôm nay”, “giá vàng hiện tại”
- Đôi khi trả lời sai – nên kiểm chứng nếu thông tin quan trọng
- Không thể thay thế chuyên gia, nhưng là trợ lý cực kỳ mạnh mẽ
Bài tập thực hành
- Truy cập https://chat.openai.com và đăng nhập
- Gõ prompt:
Viết một caption Instagram cho người bắt đầu học vẽ digital art, giọng nhẹ nhàng truyền cảm hứng
- Gõ prompt khác:
Viết lại nội dung trên theo phong cách dí dỏm và ngắn gọn hơn
- So sánh 2 đầu ra và ghi lại nhận xét của bạn
Gợi ý nâng cao
- Thử thêm vai trò vào prompt:
Bạn là chuyên gia sáng tạo nội dung. Viết 3 tiêu đề YouTube cho video nói về cách học tiếng Anh qua phim
Thảo luận