Mục tiêu bài học:
- Hiểu rõ sự khác nhau giữa PHP thuần (raw PHP) và PHP Framework
- Nhận diện khi nào nên dùng PHP thuần, khi nào nên chọn framework
- Biết cách định hướng phát triển nếu bạn muốn làm việc trong dự án thực tế, từ nhỏ đến lớn
Hành trình sau khóa học PHP cơ bản
Bạn đã đi một chặng đường dài với PHP – từ cú pháp cơ bản, biến, hàm, mảng… đến cả lập trình hướng đối tượng (OOP). Nhưng khi bước ra thế giới dự án thực tế, mọi thứ bắt đầu có sự phân hóa rõ ràng:
- Có dự án dùng PHP thuần: code trực tiếp từng dòng.
- Có dự án dùng framework như Laravel, Symfony, CodeIgniter: mọi thứ trông “chuyên nghiệp” hơn hẳn.
Vậy, PHP thuần có lỗi thời? Framework có phức tạp? Học cái nào trước?
PHP thuần là gì?
PHP thuần (Pure PHP) tức là bạn tự tay viết từng dòng code PHP từ A đến Z – xử lý request, validate dữ liệu, kết nối cơ sở dữ liệu, hiển thị HTML…
Ưu điểm:
- Tự do tuyệt đối: bạn có toàn quyền kiểm soát.
- Học sâu bản chất PHP: hiểu rõ cách mọi thứ vận hành.
- Dễ học, dễ thử nghiệm: thích hợp với người mới.
Nhược điểm:
- Khó bảo trì, khó mở rộng nếu không có cấu trúc tốt.
- Không có sẵn các công cụ giúp đỡ: bạn phải làm mọi thứ bằng tay.
- Dễ tạo ra code spaghetti (rối như bún).
PHP Framework là gì?
PHP Framework là tập hợp các thư viện, cấu trúc, công cụ có sẵn giúp bạn viết ứng dụng PHP nhanh, bảo mật và dễ bảo trì hơn.
Ví dụ nổi bật: Laravel, Symfony, CodeIgniter, Yii2…
Ưu điểm:
- Code có tổ chức theo mô hình MVC (Model – View – Controller)
- Tích hợp sẵn các công cụ mạnh mẽ: routing, ORM, form validation, authentication…
- Dễ bảo trì, mở rộng, làm việc nhóm.
Nhược điểm:
- Học hơi khó lúc đầu vì nhiều khái niệm mới.
- Có thể hơi nặng cho dự án nhỏ.
- Phải làm theo “luật chơi” của framework.
So sánh thực tế
| Tiêu chí | PHP Thuần | PHP Framework |
|---|---|---|
| Khởi tạo | Tự viết từng dòng | Có công cụ tạo project |
| Bảo mật | Phụ thuộc vào lập trình viên | Có sẵn tính năng chống XSS, CSRF, SQLi |
| Tổ chức mã nguồn | Tuỳ ý, dễ lộn xộn | Rõ ràng theo mô hình MVC |
| Thời gian phát triển | Chậm hơn | Nhanh hơn nhiều |
| Độ linh hoạt | Cao | Trung bình – theo cấu trúc sẵn |
| Học dễ không? | Dễ hơn | Khó hơn lúc đầu |
| Dùng cho…? | Dự án nhỏ, học tập | Dự án lớn, teamwork |
Vậy nên chọn cái nào?
Nếu bạn:
- Mới học xong PHP cơ bản
- Muốn tự tay build dự án nhỏ, hiểu rõ gốc rễ PHP
👉 PHP thuần là lựa chọn tuyệt vời
Nếu bạn:
- Đã quen PHP cơ bản
- Muốn tham gia dự án chuyên nghiệp, làm việc nhóm
- Mong muốn học sâu, đi làm sớm
👉 Framework (Laravel là phổ biến nhất) sẽ giúp bạn lên một tầm cao mới
Lời khuyên từ mentor
Học PHP thuần thật kỹ, hiểu OOP, sau đó hãy bắt đầu với Laravel.
Nó giống như việc học nấu ăn từ món trứng, cơm chiên trước – rồi mới tới buffet nhà hàng. Học framework mà không hiểu PHP thì chẳng khác gì dùng vũ khí hạng nặng mà không biết cách tháo lắp.
Bài tập gợi ý
- So sánh một đoạn code xử lý form bằng PHP thuần và Laravel.
- Viết một ứng dụng nhỏ (liên hệ, todo list…) bằng PHP thuần, rồi thử tưởng tượng cấu trúc nếu dùng framework sẽ ra sao.
Tổng kết
- PHP thuần giúp bạn hiểu bản chất
- Framework giúp bạn làm việc hiệu quả hơn
- Không có cái nào “tốt hơn tuyệt đối”, chỉ có cái phù hợp với hoàn cảnh
Thảo luận