Biến và kiểu dữ liệu trong PHP

Lập trình là nghệ thuật điều khiển dữ liệu, và để làm điều đó trong PHP, bạn sẽ cần làm quen với hai khái niệm cốt lõi: biến và kiểu dữ liệu. Bài học hôm nay là bước tiến quan trọng giúp bạn bắt đầu “trò chuyện” với máy tính bằng những con số, chuỗi ký tự và các cấu trúc logic thú vị khác.

Hãy tưởng tượng bạn là một đầu bếp, và biến là những chiếc hộp đựng nguyên liệu bạn cần. Bạn không thể nấu ăn nếu không có hộp đựng rau, thịt hay gia vị. Lập trình cũng như vậy: bạn không thể xử lý dữ liệu nếu không biết cách đặt tên cho chúng và hiểu chúng thuộc loại gì.

Khai báo biến trong PHP

Trong PHP, biến bắt đầu bằng dấu $. Tên biến có thể chứa chữ cái, số và dấu gạch dưới, nhưng không được bắt đầu bằng số.

📋 Copy<?php
$name = "Johnny";
$age = 25;
$isAdmin = true;
?>

Ở đây, bạn vừa tạo ra ba biến:

• $name chứa một chuỗi (string),
• $age chứa một số nguyên (integer),
• $isAdmin chứa giá trị đúng/sai (boolean).

Đặt tên biến sao cho dễ hiểu là một thói quen tốt. Đừng dùng $a, $b nếu bạn có thể viết $productName hay $userAge.

Các kiểu dữ liệu cơ bản trong PHP

PHP là ngôn ngữ loosely typed – bạn không cần khai báo kiểu dữ liệu khi tạo biến, PHP sẽ tự hiểu.

Dưới đây là một số kiểu dữ liệu cơ bản:

Bạn có thể dùng hàm var_dump() để kiểm tra kiểu dữ liệu:

📋 Copy<?php
$score = 8.5;
var_dump($score); // float(8.5)
?>

Chuyển đổi kiểu dữ liệu

PHP thường tự chuyển đổi kiểu nếu cần thiết, nhưng bạn cũng có thể ép kiểu thủ công:

📋 Copy<?php
$number = "42";
$intNumber = (int)$number; // từ string sang integer
?>

Cẩn thận khi làm việc với string và number. Ví dụ:

📋 Copy<?php
echo "5" + 3; // ra 8, vì PHP tự ép kiểu
echo "5 days" + 3; // ra 8 luôn, nhưng gây nhầm lẫn
?>

Ghi chú quan trọng

• Tên biến phân biệt chữ hoa và thường ($age khác $Age).
• Bạn không được dùng từ khóa đặc biệt (như class, if, while) làm tên biến.
• Nếu bạn định lưu giá trị không tồn tại hoặc chưa xác định, có thể dùng null.

Bài tập gợi ý

1. Tạo một file PHP lưu thông tin người dùng: tên, tuổi, và trạng thái đăng nhập.
2. Sử dụng var_dump() để in ra kiểu dữ liệu của từng biến.
3. Thử thay đổi kiểu dữ liệu của một trong các biến (ép kiểu từ string sang int).

Tạm kết

Làm chủ biến và kiểu dữ liệu giống như nắm được bảng chữ cái trong một ngôn ngữ mới. Khi bạn đã biết cách “đặt tên” cho dữ liệu và hiểu “nó thuộc loại gì”, việc viết chương trình trở nên dễ thở hơn rất nhiều. Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ cùng khám phá toán tử trong PHP – công cụ giúp bạn xử lý dữ liệu mạnh mẽ hơn.