Viết file PHP đầu tiên và cấu trúc chuẩn của một trang PHP

Cập nhật Tháng 9 23, 2025

Sau khi bạn đã cài đặt thành công XAMPP và chạy được file PHP đơn giản, đã đến lúc ta viết một trang web thực thụ có sử dụng PHP, chứ không chỉ là một dòng chữ test. Trong bài học này, bạn sẽ học cách kết hợp giữa HTML và PHP, cách tổ chức nội dung trong một file PHP sao cho rõ ràng, có thể mở rộng sau này khi bạn xây dựng cả website.

Hãy bắt đầu từ câu hỏi quan trọng nhất: Một file PHP trông như thế nào?

Cấu trúc cơ bản của một file PHP

Một file PHP có thể chứa cả mã PHP lẫn HTML. Trình duyệt chỉ hiểu HTML, nên những đoạn PHP cần được xử lý trước trên máy chủ và chỉ trả về kết quả dạng HTML.

Ví dụ đầy đủ:

Tạo file hello-world.php với nội dung dưới đây:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
    <title>Chào mừng đến với PHP</title>
    <meta charset="UTF-8">
</head>
<body>
    <h1>Trang chào mừng</h1>

    <p>
        Hôm nay là:
        <?php
            echo date("d/m/Y");
        ?>
    </p>

    <p>
        Giờ hiện tại:
        <?php
            echo date("H:i:s");
        ?>
    </p>
</body>
</html>

Giải thích:

Phần mở đầu <!DOCTYPE html> ... </html> là mã HTML chuẩn.
Bên trong các phần tử như <p>...</p>, bạn có thể chèn PHP bằng cách mở thẻ <?php ... ?>.
Hàm date() là một hàm có sẵn trong PHP để in ra ngày hoặc giờ.
Mọi lệnh trong PHP nên kết thúc bằng dấu ; – giống như chấm câu trong lập trình.

Tách biệt logic và giao diện: tư duy cần có từ sớm

Trong thực tế, HTML là phần hiển thị, còn PHP là phần xử lý logic. Ngay từ bây giờ, bạn nên rèn tư duy: Không nhồi nhét PHP lộn xộn vào HTML. Cố gắng viết cho gọn, dễ đọc, và tách logic ra thành khối rõ ràng.

Ví dụ:

<?php
    $ngay = date("d/m/Y");
    $gio  = date("H:i:s");
?>
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
    <title>Demo PHP</title>
    <meta charset="UTF-8">
</head>
<body>
    <h1>Xin chào!</h1>
    <p>Hôm nay là: <?php echo $ngay; ?></p>
    <p>Bây giờ là: <?php echo $gio; ?></p>
</body>
</html>

Cách viết này gọn gàng hơn nhiều và dễ mở rộng sau này. Khi bạn viết ứng dụng lớn, đây là thói quen giúp bạn phát triển nhanh mà không bị “vỡ trận” khi chỉnh sửa.

Một vài sai lầm thường gặp

Viết PHP ngoài cặp thẻ <?php ?> → không hoạt động, trình duyệt chỉ coi là văn bản.
Thiếu dấu chấm phẩy ; sau mỗi lệnh PHP → gây lỗi.
Gõ nhầm dấu nháy trong chuỗi (' và ") → cũng gây lỗi cú pháp.
Chạy file PHP không qua localhost → không thấy kết quả đúng.

Ví dụ sai:

<?php
echo "Xin chào"
?>

Lỗi vì thiếu dấu ; ở cuối dòng echo.

Bài tập áp dụng

Tạo file greeting.php với nội dung như sau:
- Tiêu đề: “Chào mừng bạn đến với khóa học PHP”
- Hiển thị ngày, giờ hiện tại
- Thêm một biến tên bạn, in ra: “Chào bạn [Tên], chúc một ngày học tập hiệu quả.”
Thử thay đổi múi giờ bằng dòng:

date_default_timezone_set('Asia/Ho_Chi_Minh');

Viết lại đoạn mã sao cho toàn bộ phần xử lý ngày giờ được thực hiện ở đầu file PHP, sau đó chèn kết quả vào HTML bằng echo.

Kết luận

Bạn vừa hoàn thành bài học đầu tiên về kết hợp PHP với HTML một cách có tổ chức. Đây là nền tảng để sau này bạn có thể chèn dữ liệu từ cơ sở dữ liệu vào trang web, tạo form đăng ký, đăng nhập và nhiều chức năng động khác.

Ở bài học tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về biến trong PHP – yếu tố cốt lõi để xử lý mọi dữ liệu và logic trong lập trình. Đây là khái niệm quan trọng, và bạn sẽ dùng nó trong hầu hết các dòng code sau này.

Bài trước ← Thiết lập môi trường lập trình PHP với XAMPP Bài tiếp theo Biến và kiểu dữ liệu trong PHP →