Đây là bước đầu tiên để bạn có thể viết và chạy chương trình Python ngay trên máy tính của mình. Dù bạn chưa từng cài phần mềm nào trước đây, hãy yên tâm: mọi bước đều được hướng dẫn rõ ràng và dễ làm theo.
Mục tiêu bài học
- Cài đặt Python vào máy tính
- Cài trình soạn thảo Visual Studio Code (VS Code)
- Thiết lập môi trường viết code đơn giản
- Chạy thử chương trình Python đầu tiên
Cài đặt Python
Bước 1: Tải Python từ trang chính thức
- Truy cập trang: https://www.python.org/downloads/
- Nhấn vào nút Download Python 3.x.x (số phiên bản có thể thay đổi theo thời điểm, cứ chọn bản mới nhất là được).
Ghi chú: Windows, macOS, và Linux đều được hỗ trợ. Hướng dẫn dưới đây tập trung cho Windows – nếu bạn dùng macOS hoặc Linux, hãy báo để mình hướng dẫn riêng.
Bước 2: Cài đặt Python
Sau khi tải xong file .exe, mở lên để bắt đầu cài đặt:
- Rất quan trọng: Tích chọn vào dòng “Add Python to PATH” trước khi nhấn nút Install Now.
Nếu bạn quên tích, sau này chạy Python sẽ bị lỗi “not recognized”. - Chờ quá trình cài hoàn tất (mất khoảng 1–2 phút). Sau đó nhấn Close.
Kiểm tra cài đặt Python
Mở Command Prompt (ấn Windows + R, gõ cmd, rồi Enter), gõ lệnh sau:
python --version
Nếu hiện ra phiên bản như Python 3.12.0 thì bạn đã cài thành công. Nếu bị lỗi, hãy kiểm tra lại bước PATH ở trên.
Cài đặt VS Code – Trình viết code mạnh mẽ và nhẹ
Bước 1: Tải Visual Studio Code
- Truy cập trang: https://code.visualstudio.com/
- Nhấn Download for Windows (hoặc hệ điều hành bạn đang dùng)
Bước 2: Cài đặt
- Chạy file cài đặt
.exe - Cứ để mặc định và nhấn Next qua các bước
- Ở bước “Select Additional Tasks”, nên tích chọn tất cả, đặc biệt là:
- Add to PATH
- Register Code as editor for supported file types
- Add ‘Open with Code’ to context menu
- Nhấn Install, sau đó Finish để hoàn tất.
Cài Extension Python cho VS Code
Mở VS Code, nhìn bên trái có biểu tượng Extensions (hình ô vuông). Bấm vào và gõ:
Python
Chọn extension tên “Python” by Microsoft, nhấn Install.
Đây là công cụ giúp VS Code hiểu và hỗ trợ viết Python tốt hơn (highlight cú pháp, gợi ý code, chạy chương trình…).
Viết chương trình Python đầu tiên
Bước 1: Tạo file mới
- Mở VS Code
- Vào menu File > New File, chọn Save As…, lưu file với tên
hello.py - (Rất quan trọng: phần mở rộng phải là
.pyđể VS Code hiểu là file Python)
Bước 2: Viết code
Trong file hello.py, bạn gõ:
print("Xin chào, mình đang học Python!")
Bước 3: Chạy chương trình
Có 2 cách chạy:
Cách 1 – Dùng Terminal trong VS Code
- Bấm
Ctrl + ~để mở Terminal (hoặc menu View > Terminal) - Gõ lệnh:
python hello.py
Kết quả sẽ in ra:
Xin chào, mình đang học Python!
Cách 2 – Bấm nút ▶️ (Run)
- Nếu đã cài Python extension, bạn sẽ thấy nút Run Python File ở góc trên phải hoặc bên cạnh dòng lệnh.
- Nhấn vào đó để chạy.
Khắc phục lỗi thường gặp
| Vấn đề | Nguyên nhân | Cách xử lý |
|---|---|---|
python is not recognized | Quên tích “Add to PATH” khi cài | Gỡ Python rồi cài lại và nhớ tích |
| Chạy không ra kết quả | Quên lưu file trước khi chạy | Nhấn Ctrl + S để lưu |
| Màn hình đen trắng, không có màu cú pháp | Chưa cài Python extension | Vào tab Extensions, tìm và cài lại |
Kết luận
Bạn vừa hoàn thành bước quan trọng đầu tiên: cài đặt và chạy được chương trình Python đầu tiên trên máy tính.
Từ đây, bạn đã có đầy đủ công cụ để tiếp tục học các bài tiếp theo. Mỗi bài sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cú pháp, cách lập trình, và cách vận dụng Python để giải quyết các bài toán thực tế.
Bài tiếp theo: Bài 3 – In ra màn hình và nhận dữ liệu từ người dùng
Bạn có thể bắt đầu viết các chương trình tương tác đầu tiên chỉ với vài dòng lệnh. Hẹn gặp lại ở bài sau.
Thảo luận