In ra màn hình và nhận input là một trong những kỹ năng cơ bản và quan trọng nhất khi bắt đầu lập trình.
Trong bài học này, bạn sẽ học cách:
- In thông báo, kết quả ra màn hình
- Nhận dữ liệu do người dùng nhập vào
- Xử lý dữ liệu đầu vào dưới dạng số và chuỗi
- Viết chương trình tương tác cơ bản đầu tiên
In ra màn hình với print()
Trong Python, để hiển thị nội dung ra màn hình, bạn dùng hàm print().
Cú pháp:
print(nội_dung)
Nội dung có thể là:
- Một chuỗi văn bản (phải đặt trong dấu ngoặc kép
"..."hoặc'...') - Một biến
- Một phép toán
- Hoặc kết hợp cả ba
Ví dụ 1: In dòng chữ đơn giản
print("Chào mừng bạn đến với Python")
Kết quả:
Chào mừng bạn đến với Python
Ví dụ 2: In nhiều thông tin cùng lúc
name = "Lan"
age = 21
print("Tên:", name, "- Tuổi:", age)
Kết quả:
Tên: Lan - Tuổi: 21
Ghi chú: Dấu phẩy trong
print()sẽ tự động cách ra một khoảng trắng.
Nhận dữ liệu từ người dùng với input()
Hàm input() cho phép bạn yêu cầu người dùng nhập thông tin từ bàn phím.
Cú pháp:
biến = input("Lời nhắc: ")
Ví dụ:
name = input("Nhập tên của bạn: ")
print("Xin chào,", name)
Giả sử người dùng nhập: Minh
Kết quả:
Nhập tên của bạn: Minh
Xin chào, Minh
Ghi chú quan trọng:
- Hàm
input()luôn trả về chuỗi (kiểustr) - Nếu bạn cần nhập số để tính toán, phải chuyển kiểu bằng
int()hoặcfloat()
Chuyển đổi dữ liệu đầu vào thành số
Khi nhập dữ liệu từ bàn phím mà bạn muốn cộng, trừ, nhân, chia, bạn cần chuyển đổi dữ liệu từ chuỗi sang số.
Ví dụ: Nhập hai số và tính tổng
a = input("Nhập số thứ nhất: ")
b = input("Nhập số thứ hai: ")
tong = int(a) + int(b)
print("Tổng là:", tong)
Dùng
int()để chuyển chuỗi thành số nguyên
Dùngfloat()nếu bạn cần xử lý số có phần thập phân
Cách viết rút gọn:
a = int(input("Nhập số thứ nhất: "))
b = int(input("Nhập số thứ hai: "))
print("Tổng là:", a + b)
Một số lỗi thường gặp
| Lỗi | Nguyên nhân | Cách khắc phục |
|---|---|---|
ValueError khi dùng int() | Người dùng nhập chữ, không phải số | Kiểm tra lại dữ liệu đầu vào |
| Không in ra kết quả | Quên print() | Đảm bảo bạn gọi hàm print() để hiển thị |
Bài tập luyện tập
Bài tập 1: Viết chương trình yêu cầu người dùng nhập tên và tuổi, sau đó in ra câu:Xin chào [tên], bạn [tuổi] tuổi.
Bài tập 2: Nhập chiều dài và chiều rộng hình chữ nhật. In ra chu vi và diện tích.
Bài tập 3: Viết chương trình nhập điểm toán, văn, anh. Tính điểm trung bình.
Gợi ý: Dùng
float()để nhập điểm vàround()để làm tròn kết quả.
Kết luận
Qua bài học này, bạn đã biết:
- Cách dùng
print()để in ra màn hình - Cách dùng
input()để nhận thông tin từ người dùng - Cách chuyển đổi kiểu dữ liệu để thực hiện phép toán
Đây là bước đầu tiên để bạn có thể tạo ra những chương trình tương tác thực sự – điều khiến việc lập trình trở nên sống động và hữu ích.
Trong bài học tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá những “nguyên liệu” cơ bản nhất trong mọi chương trình: số, chuỗi, logic đúng/sai và cách Python xử lý chúng. Đây là nền tảng cực kỳ quan trọng cho mọi ngôn ngữ lập trình.
Thảo luận